Al-Istifada al-Ilmiyya
The Dawoodi Bohra Tradition of Learning
Pichhla 6 varas si, Dai al-Zaman Syedna Mufaddal Saifuddin (TUS) na salgirah ni khushi maa, ilm ane taraqqi no ek fasal manāwā mā āwe chhe.
Aa waqt mā duniya bhar na hazārō Muminīn Surat, Hindustān mā jamā thāy chhe — ek shān daar ilmī barākat wāro mausem jehne “al-Istifada al-Ilmiyya” kehvā mā āwe chhe.
Rasulullah (SAW) na Ahl al-Bayt (AS) e aa sunnat ne barkarār rākhī. Mumineen, ulama ane fuqahā imāmō na dār ne masājid mā jamā thīne dīnī ilm, falsafā, fiqh vaghairah no dars letā.
Fatemi misr (Egypt) mā Friday khutba, halka majālis, ane kitab na dars, jema tafsīr, fiqh ane kalām thī taleem api jāti. 975 mā Imam al-Mu’izz (AS) e al-Azhar University ni ta’sīs kari — je āje pan duniya mā ek qadīm ane mashhūr jami’a chhe. Al-Azhar mā taleem na sāth sāth tulaba ne muft qiyām ne sukoonat apvām āve chhe.
1005hijri mā, Fatemi Imam al-Hakim (AS) e Qāhirah (Cairo) mā “Dar al-Ilm” — yani “House of Knowledge” ni ta’sīs kari.
Aa markaz ilm ne hikmat no aevā nur thi chamakyu ke duniya bhar na buzurg, hukamā, fuzalā ane ulama enā taraf khechāyā. Ane te mā history, adab, fiqh, lughat, nahw, falakiyaat (astronomy), qānūn ane tib (medicine) vāgharē ghaniyu māzāmīn par dars ane tahqeeq (research) thāy chhe.
Aa Dar al-Ilm ni ek vishāl kutubkhānō (library) hātḥ thi hazāron kitābo si bharayel hātḥ, ane Mumineen ne muminaat badhā māṭe khullī chhe.
Fatemi daur mā taleem no ek aham tareeqa “Majālis al-Hikma” hātḥ.
Aa khas majālis mā Fatemi Imam ni wālāyāt wālā as-hāb — mard ane aurat — jamā thāy ne hikmat ne samātwā wāstā hāzir rehtā.
“Majlis” lafz e evā manā rākhe chhe ke jāy-e-nishast — jema Muminīn bā-adab masjid ke dār al-imārat na farsh par beḥne chhe ane ilm hasil kare chhe. Aa shāʼistā andaaz hamesha si Fatemi rivaayat no hissa hātḥ.
Imam Mustansir (AS) taraf si maqarrar Syedna al-Muʾayyad al-Shirazi (RA) e Cairo mā har Thursday ek khas majlis anqād kartā.
Aa majālis mā Fatemi dawat na a’lā rutba wālā afrad hāzir rehtā, ane Syedna Muʾayyad (RA) enā zariye Mumineen ni rūhānī ane ilmī tarbiyat kartā.
Te majālis ni shiddat e zarf chhe ke 800 majālis ni silsila chalyo — jema har hafte Imam Mustansir (AS) taraf si mohr-dār mansūrah (approved content) moklāy ne waqf karvām āwtu, ane te majlis mā samāt thātu.
Aa 800 majālis chhe je Fatemi ilmī rivaayat ne ṣadiyō sudhi wādhārvā mā bunyādī kirdār adā kari.
Hikmat ane falsafa na mubāhisāt zariye, Fatemi aqāʼid ne falsafā par gahri bayān āpāyā. Aa majālis no kul majmū‘ “Majālis al-Muʾayyadiyya” — āṭh juzw wālo silsila — āje pan Dawoodi Bohra mumineen ane biji Ismaili jama‘āt ne wāste mohtaram ane maqbool matn chhe.
Ilm ne taleem no safar — Du‘āt na daur mā:
Syedna Muʾayyad ni je shurūwāt chhe, enī rawāni Syedna Taher Saifuddin (RA) si laīne Syedna Burhanuddin (RA) ane Syedna Mufaddal Saifuddin (TUS) sudhi ne daur sudhi wāṣil chhe — je ilm ne roshanī thi duniya ne nurāni banāwe chhe.
Ilm ni talab Du‘āt na daur mā
Yaman na Haraaz na pahaadon mā wāqi‘ mubārak maqām — al-Hutaib al-Mubarak — jahan 3rd Da’i al-Mutlaq Syedna Hatim (RA) 12mi sadi ni ākhri mā muqīm hatā ane Mumineen ne taleem api.
Fatemi Imāmō ni satr (seclusion) pachi, Yaman maa al-da‘i al-mutlaq no maqarr banā, ane ye maqām Mumineen wāste ilm no markaz banī gayu. Mumineen Du‘āt na khutbāt, dars, risālāt ane shi‘r zariye ilm hasil kartā — kevi ke likhit sawāl-jawāb thī pan ilm ni talab kartā.
Khubbā Mumineen Mushkil patharī wālī wādiyō, pahaado ne mushakkat si bharī raho par safar kari, Yaman mā Du‘āt si ilm hasil karvā awtā — khaaskar Hindustān si āvī Mumineen bohot mushakkat bhari musāfarī kartā.
Pachi nā daurō mā, jab Da‘wat no markaz Hindustān mā muntaqil thayo, to Mumineen ye ilm hasil karvā no silsilo barkarār rākhyo.
Du‘āt Mutlaqīn ni majālis, wa‘az, asbāq mā hazri aapi — mard ane aurat, be’e ne taleem ne samāt karvā wāste har mushkil bardāsht karī.
Kā’ī waqtō mā, jab dushmanī ane tangdastī no waqt hātḥ, to Mumineen rātri na beech mā jamā thīne asbāq mā hazir rehtā — sirf ilm ni talab ne sānjhāwā wāste.
Aa silsilo āje pan Dai al-Zaman Syedna Mufaddal Saifuddin (TUS) ni imāmat mā shiddat si wāḍhe chhe — jahan ilm ne amal, taleem ne tarbiyat, har Mumin ne zindagī no asās banāy chhe.
Vīsmī sadī mā Dawoodi Bohra Mumineen ilm ne rūhānī tarbiyat ne talab mā shiddat si lagā rehā.
51st Da‘i al-Mutlaq Syedna Taher Saifuddin (RA) e aevī bēmisāl himmat si kaam lidho ke ek divas mā 27 dars farāmāwā — judā-judā gurūh ne — je aksar rāti der sudhi chaltā.
Ilm ne talabgār tulabā ni vadhārti ta‘dād ne dekhīne, ane waqt ni zarūrat ne samjhi ne, Syedna (RA) e ek qadīm darasgāh ne jadīd surat mā sawārī.
Ye darasgāh — je 43rd Da‘i al-Mutlaq Syedna Abdeali Saifuddin (RA) taraf si ek sadi pehla bunyād rākhi gayi hātḥ — ne Syedna Taher Saifuddin (RA) e wāsi‘ kari ne ek ālamī mi‘yār wālī taleemgāh mā tabdīl kari: Aljamea-tus-Saifiyah.
Ā jamea chhe Dawoodi Bohra community ni ilmī legacy no roshan mazhar.
Aaje hazāron Dawoodi Bohra Mumineen Ashara Mubāraka na wa‘az samāt karwā wāste jamā thāy chhe, dars mā shurakāt kar chhe ane Aljamea-tus-Saifiyah na sālnā imtiḥān (examinations) mā pan hissa le chhe.
Aa sab ilmī tajribo chhe je har tabqā nā Mumineen ne shāmil kare chhe.
Syedna Mufaddal Saifuddin (TUS) farmāw chhe:
"Education insān par wājoob wajebāt mā si ek chhe, ane jītni mehnat eni talab mā kariye, te kāfī kahī na sake."
Maula (TUS) bayān farmāw chhe ke taleem no asal maqsad chhe — dīger insān ne naf‘ aapvō.
Al-Istifada al-Ilmiyya
2017 si shurū thāyel, al-Istifada al-Ilmiyya āje ek sālnā ilmī majlis banī chuki chhe — je mā duniya bhar si Mumineen ni wāsi jamā‘at shurakāt kare chhe.
Aa no āyojan Surat, Hindustān mā wāqi‘ Aljamea-tus-Saifiyah — community ni ā’lā darajānī taleemgāh — mā hazrat Dai al-Zaman Syedna Mufaddal Saifuddin (TUS) ni sarparastī mā thāy chhe.
Al-Istifada, Dawoodi Bohra ni rivaayati taleemī nizaam nu roshan mazhar chhe.
Jare Mumineen saāl bhar masājid ane community centres mā dars letā hoy, al-Istifada na dinō mā tevo faqat ilm ne nafsī taraqqī ne liye wakf kare chhe.
Aljamea-tus-Saifiyah na tulabā, asātiza, ane sābiq tulabā (alumni), saath-e-saath community na muqarrar afraad — kevi ke asātiza, administrators, ane amil sāhebān — duniya bhar si safar kari ne al-Istifada mā shurakāt karwā āve chhe.
Tevo nefaqat ilm mā taraqqī kare chhe, par unā professional ane interpersonal skills pan wadhāre chhe.
Al-Istifada na attendees mā har umr ane har background wālā Bohra mard ane aurat shāmil chhe — ghana aevā chhe je jāmi‘ taleem hasil kari chhuki chhe, ane safal professionals, teachers, businesspeople, ane gharelu manager chhe.
Fatemi falsafat ni rooh ke mutābiq, aa taleem sirf kitābī na hoy — pan ek mukammal (holistic) tajribo chhe.
Je mā life-skills seminars, health checkups, sports, ane anek ilmī ane fun-filled event shāmil chhe.
Aa week-long programme no markazi pehlu chhe: rozānā ni asbaaq ni classes.
Jemā Mumineen ne unā ilmī martaba mutābiq wādhi vāḍhi groups mā tafrīq karine dars āpvām āwe chhe.
Aa dars sabāh si neṣf an-nahār (morning to midday) sudhi chaley chhe — chhāne ane ghālhā mā wīsām sāth.
Har group, Fatemi aqāʼid, falsafa, ane Quran na tafsīr wālā mukhtalif matn (texts) ne samāt ane mutāla‘a kare chhe — je ilm ne samjhwā mā gahraī ane tafsīl aap chhe.
Sanji ne sānjh—ane ghani vār rātrī pan—Aljamea na maidan par Mumineen sports ane exercise mā shurakāt kare chhe.
Dopahar na waqt mā mard ane aurat wāste khas seminars ne programmes rakhvā mā āwe chhe — je unā maqām ne zarūrat mutābiq tayyār karyā chhe.
Aa seminars mā khudd-sāzi (self-improvement) ane idārī (administrative) skills jīvī ke:
communication, teaching methods, organisation ane management vāgherē mā dars āpvām āwe chhe.
Al-Istifada no ākhar hātḥ chhe Syedna Mohammed Burhanuddin (RA) ni milād mubārak no roz — je din Syedna Mufaddal Saifuddin (TUS) ni wa‘az sharīf thāy chhe.
Aje ke wa‘az mā dason hazār Mumineen mohabbat si hazri āpe chhe.
Al-Istifada al-Ilmiyya chhe ek roshan mazhar:
Fatemi taleemī nizaam ni izzat, rivaayat ni pasandīdgi, ane jadīd zamāna si mānf’at lāwāni hikmat ni jhalak.
Dawoodi Bohra Mumineen hamesha si ilm ne samātnā wālā chhe.
Uno ‘aqīdo chhe ke:
“Ilm ne hasil karwā no safar, zindagī bhar chaltō chhe — jema dīmāġ ane rūh ne tarbiyat malti rahe, ane har waqt insān ne dīger insān ne naf‘ aapvā wāstā mehnat karvī joiye.”
Ech chhe taleem no asal maqsad.
